بواسیر (به انگلیسی hemorrhoid) یا (piles) یا هموروئید همان رگ های متورم و آسیب دیده در ناحیه مقعد و یا بخش تحتانی روده می‌باشد. دلیل عمده این بیماری را ایجاد فشار زیاد در بخش تحتانی روده که به مقعد وصل می شود دانسته اند که در ادامه آنها را بررسی خواهیم کرد. با مشاهده فیلم زیر با انواع و علائم هموروئید بیشتر آشنا می شوید.

 

هموروئید درد رایجی است که میتواند هم در داخل مقعد (داخلی) و یا زیر پوست اطراف مقعد ایجاد شود (خارجی) که حدود نیمی از بزرگسالان تا سن 50 سالگی یکی از علائم آن را بصورت خارش، درد یا خون ریزی تجربه می‌کنند. خوشبختانه روش های موثری برای درمان بواسیر وجود دارد و امکان برطرف کردن این عارضه در مراحل اولیه و با روش های خانگی وجود دارد. جهت مطالعه انواع روش های درمان بواسیر (درمان هموروئید) می‌توانید به صفحه مربوطه مراجعه نمائید.

علائم بواسیر یا هموروئید

نشانه های بواسیر موارد ذیل است:

• خون ریزی بدون درد هنگام دفع مدفوع و مشاهده ی کمی خون روی دستمال توالت

• توده یا برآمدگی دردناک و حساس در نزدیکی مقعد

• خارش یا سوزش در ناحیه مقعد

• درد و ناراحتی

• تورم اطراف مقعد

• احساس عدم دفع کامل مدفوع

 

انواع بواسیر (هموروئید)

بواسیر یا هموروئید دارای انواع مختلفی است و با توجه به نوع این عارضه، نحوه و طول درمان آن نیز متفاوت است که در زیر به انواع آن اشاره کردیم:

بواسیر (هموروئید) داخلی

این نوع هموروئید داخل مقعد است، دیده نمی‌شود و معمولا ناراحتی خاصی ایجاد نمی‌کند. بجز اینکه گاهی سطح حساس آن بخاطر فشار و عبور مدفوع آسیب دیده و منجر به خون ریزی می‌شود. در مواقعی فشار وارده هنگام دفع مدفوع باعث خارج شدن  رگهای بواسیری از مقعد می شود که درد و خارش را به دنبال دارد. با توجه به وضعیت عروق درگیر بواسیر یا هموروئید داخلی، این عارضه به چهار درجه تقسیم می شود:

درجه یک همان التهاب رگهای داخلی کانال مقعد است که هنوز بیرون نزده اند.

در درجه دو بیرون زدگی و پرولاپس اتفاق افتاده، اما بدون هیچ دخالتی به داخل باز می گردند.

برای بهبود پرولاپس ایجاد شده در هموروئید درجه سه، نیاز به انجام درمان های اولیه است.

در درجه چهار، این عروق برای بازگشت به حالت اولیه نیاز به روش های درمان قطعی مثل جراحی و لیزر بواسیر می‌باشد.

بواسیر (هموروئید) خارجی

به شکل یک برآمدگی کوچک، زیر پوست اطراف مقعد نمایان می شود و علائم شدیدتری در مقایسه با هموروئید داخلی ایجاد می کند. درد، خارش و سوزش در این نوع عارضه بیشتر احساس می شود و ممکن است روال عادی زندگی فرد را با مشکلاتی مواجه کند. به همین دلیل افراد هنگام مواجهه با چنین علائم آزاردهنده ای، به دنبال راه های درمان سریع بواسیر خارجی هستند.

بواسیر (هموروئید) ترومبوزه

تشکیل لخته خون در زائده بواسیری را ترومبوزه می گویند که بطور ناگهانی و در عرض چند ساعت می تواند ایجاد شود. این نوع عارضه، دردناک ترین فرم هموروئید می‌باشد و در این درجه خیلی سریع باید به پزشک متخصص برای درمان هموروئید مراجعه نمود.

 

دلایل ایجاد بیماری بواسیر

همانطور که در بالا اشاره شد، رگ های ناحیه مقعد در اثر فشار کشیده، متورم و برآمده می‌شوند. علل این افزایش فشار ممکن است یکی از موارد زیر باشد:

فشار آوردن و زور زدن زیاد هنگام عمل دفع

نشستن زیاد و طولانی

یبوست یا اسهال شدید

چاقی و وزن بالا

بارداری

آمیزش مقعدی

رژیم غذایی عاری از فیبر

بواسیر مقعدی در سنین بالا بیشتر بروز می کند، چون بافت نگهدارنده ی رگ ها در روده و مقعد ضعیف و آسیب پذیر شده و راحت تر کشیده و ملتهب می‌شوند. در این ویدئو با دلایل و نحوه ایجاد این بیماری آشنا می‌شوید.

آزمایشات و نحوه تشخیص این بیماری

بواسیر خارجی با مشاهده و معاینه قابل تشخیص است ولی برای تشخیص نوع داخلی، گاهی نیاز به آزمایشات ذیل می باشد:

بررسی کانال رکتوم و مقعد برای هرگونه مورد غیر عادی. در این آزمایش دکتر با وارد کردن انگشت، هر گونه رشد غیر طبیعی را تشخیص میدهد و در صورت نیاز آزمایشات بعدی را تجویز میکند.

بررسی بصری رکتوم و مقعد. اغلب اوقات هموروئید بعلت نرمی قابل لمس نیست و آزمایش بالا جواب نمیدهد. به همین خاطر رکتوم توسط آنوسکوپ یا پروکتوسکوپ بررسی میشود.

طبق موارد زیر و صلاح دید دکتر، کولونوسکوپی نیز توصیه می‌گردد:

علائم نشان دهنده بیماری دیگری است.

شما در خطر سرطان روده بزرگ هستید.

بالای 50 سال سن دارید و کولونوسکوپی انجام نداده اید.

 

نحوه پیشگیری از بواسیر

بهترین راه برای پیشگیری از هموروئید این است که مدفوع نرم و عبور آن عادی باشد. برای جلوگیری و کاهش علائم بیماری نکات زیر را رعایت کنید:

• غذاهای فیبردار مصرف کنید: میوه، سبزیجات و غلات سبوس دار. این مواد مدفوع را نرم و حجم آن را زیاد میکند تا فشاری که دلیل اصلی هموروئید یا بدتر شدن این بیماری است را کاهش دهند. برای جلوگیری از ایجاد گاز باید فیبر به کندی وارد رژیم غذایی شود.

• نوشیدنی زیاد مصرف کنید: در روز بین شش تا هشت لیوان آب یا نوشیدنی های دیگر (غیر الکلی) مصرف کنید.

• فشار نیاورید: نگه داشتن نفس و فشار آوردن هنگام اجابت، فشار بیشتری روی رگ های تحتانی وارد می کند.

• به محض احساس مدفوع کنید: اگر صبر کنید و بر احساس غلبه کنید مدفوع خشک و عبور آن مشکل میشود.

• ورزش: برای جلوگیری از یبوست ورزش کنید تا فشار روی رگ ها کاهش یابد. ورزش در ضمن وزن تان را کم میکند.

• از نشستن بیش از حد خودداری کنید: نشستن زیاد از حد مخصوصا هنگام اجابت فشار روی رگ ها را افزایش می دهد.

 

زمان مراجعه به دکتر متخصص بواسیر یا هموروئید

هرچند خون ریزی هنگام اجابت می تواند به بیماری های دیگری از قبیل سرطان روده بزرگ یا مقعد مربوط باشد ولی معمول ترین نشانه ی هموروئید است. به هر حال بدون مراجعه به دکتر متخصص نباید خون ریزی را به هموروئید ربط داد. برای درمان معاینه و آزمایش پزشکی تنها راه تشخیص و رد کردن بیماری های جدی تر است. هر زمان که دچار خونریزی، درد رکتوم یا خستگی عضلانی شدید زمان آن فرا رسیده که به پزشک مراجعه کنید و در این باره با او مشورت کنید.

همچنین در صورتی که پزشک ابتلا به هموروئید را در شما تایید نموده و علائم بیماری با استفاده از روش هایی مانند مصرف مکمل های فیبر، ورزش، افزایش مصرف آب و حمام سیتز درمان نشده است لازم است با پزشک در این باره مشورت کنید. در اغلب موارد می توانید با پزشک عمومی در مورد علائم هموروئید صحبت کنید ولی اگر عوارض این بیماری بروز کنند لازم است به متخصص گوارش یا یک متخصص پروکتولوژیک مراجعه کنید. برای پیشگیری از عوارض بواسیر لازم است اقدامات درمانی در اولین فرصت انجام شود.

در صورت دارا بودن هر یک از این علائم باید هرچه سریع تر با پزشک متخصص مشورت نمایید:

• اگر دچار هر نوع از خونریزی های مقعد هستید.

• اگر هموروئید باعث درد و ناراحتی در شما می شود.

• اگر رنگ مدفوع تغییر کرده است. (نشان دهنده ی خونریزی از مقعد)

• اگر مقدار زیادی خونریزی رکتال را تجربه کنید که با سرگیجه یا ضعف همراه باشد.

• با علائمی از قبیل خون ریزی شدید, سرگیجه و بیهوشی باید بصورت اورژانس برخورد شود.

​

می توانید ادامه مقاله بواسیر چیست؟ و سایر مطالب مرتبط را در سایت کلینیک پایتخت مشاهده کنید.